အ​ေမရိကန္​ ​ေဒၚလာ ၏ အခန္​းက႑ ႏွင္​့ စီးပြား
​ေရး အ​ေရးယူ ပိတ္​ဆို႔မႉ ့အ​ေနအထား•••••••
___________________________________

အ​ေမရိကန္​ ႏိူင္​ငံ က ကမာၻ့ ႏိူင္​ငံ အသီးသီးတို႔ အ​ေပၚ
မထင္​ရင္​ မထင္​သလို စီးပြား​ေရး အ​ေရးယူ ပိတ္​ဆို႔
မႉ ့ လုပ္​ရပ္​မ်ိဴးကို  အတိတ္​ကတည္​းက​ေန ယခု
အခ်ိန္​အထိ လုပ္​​ေဆာင္​ေနဆဲျဖစ္​သည္​။ Economic
Sanction ထုတ္​တာတို႔၊ ကုန္​သြယ္​စစ္​ စတင္​တာ
တို႔ကို ​ေလ့လာၾကည္​့ပါက ​တိက် ​ေသခ်ာ​ေသာ အ​ေၾကာင္​းအခ်က္​ မ်ိဴးဟူ၍ မ႐ွိခဲ့သည္​ကမ်ားသည္​။
ကုန္​သြယ္​ စစ္​ကို စတင္​ရာ၌ အဓိက အခ်က္​မွာ ကုန္​
သြယ္​​ေရး လို​ေငြျပမႉ ့ကို နည္​း​ေအာင္​ လုပ္​ျခင္​းက
အဓိက သ​ေဘာဆန္​သည္​။သို႔​ေသာ္​ ဇြန္​လ ထဲ၌
အ​ေမရိကန္​ ကုန္​သြယ္​မႉ ့လို​ေငြျပျခင္​းသည္​ ၇%
အထိ​ေတာင္​ တိုးလာခဲ့ၿပီး၁၀ႏွစ္​အတြင္​းအျမင္​့ဆံုး
​ေတာင္​ျဖစ္​ခဲ့သည္​။မွန္​းခ်က္​နင္​့ ႏွမ္​းထြက္​ မကိုတ္​​ေပ။

တ႐ုတ္​ကိုၾက​ေတာ့ ကုန္​သြယ္​မႉ ့မမ်ွတလို္​့။ ႐ု႐ွားၾက​ေတာ့ ယူ​ေက၌ Sergi ႏွင္​့ Yulia Skripalတို႔
အား ႐ု႐ွားက အဆိပ္​ခတ္​ လုပ္​ၾကံမႉ့ႏွင္​့ Sanction
ထုတ္​ခဲ့သည္​။ တူရကီၾက​ေတာ့ ၂၀၁၆ခုႏွစ္​ကတည္​း
က အ​ေမရိကန္​ႏိူင္​ငံသားခရစ္​စယန္​ သင္​းအုပ္​ဆရာ
အင္​ဒ႐ူးဘရန္​ဆန္​ကို တူရကီ က သူလ်ိႉလုပ္​မႉ့ႏွင္​့
ဖမ္​းဆီးထားတာကို လႊတ္​မ​ေပးျခင္​းက အစျပဳခဲ့။
ထို႔အျပင္​ တူရကီဘဏ္​လုပ္​းငန္​း႐ွင္​ ဟာကန္​
အက္​တီလာ ဆိုသူက အ​ေမရိကန္​တို႔ စီးပြား​ေရး
အ​ေရးယူ ပိတ္​ဆို႔ထားသည္​့ အီရန္​ဆီက ​ေရနံ
၀ယ္​မႉ ့​ေၾကာင္​့ အခုလို အ​ေမရိကန္​က တူရကီ
အ​ေပၚ စီးပြား​ေရး အ​ေရးယူပိတ္​ဆို႔မႉ လုပ္​ခဲ့ျခင္​း
ျဖစ္​သည္​။

အ​ေမရိ ကန္​က ကမာၻ ့ႏိူင္​ငံမ်ားႏွင္​့ သီးသီးသန္​႔သန္​႔
​ေနလာသည္​့ အ​ေနအထားအ​ေပၚ တ႐ုတ္​၊႐ု႐ွား
နွင့္ I​MF တို႔က ကမာၻ ့စီးပြား ​ေရး စနစ္​ကို အသစ္​
ပုံစံ တည္​​ေဆာက္​ဖို႔ႀကိဳးစားလာၾကသည္​။၎အထဲ
၌ အ​ေမရိကန္​​ေဒၚလာႏွင္​့ SWIFTစနစ္​တို႔ကို
နန္​းခ်ၿပီးIMF ​ေငြ​ေၾကး SDR အ​ေျခ ခံသည္​့ ​ကမာၻ ့
​ေငြ​ေၾကး စနစ္​ ကို အ​ေကာင္​အထည္​​ေဖာ္​ရန္​ ​ေျခလွမ္​း
စိတ္သထက္​စိတ္​လာခဲ့သည္​။

အ​ေမရိကန္​ရဲ႕ Sanction ထုတ္​မႉ့ ခံထားရတဲ့ ႏိူင္​ငံ
​ေတြဟာ အရင္​အတိတ္​ကာလတုန္​ုးက ၎တို႔အခ်င္​း
ခ်င္​း ရန္​​ေစာင္​မႉ ့​ေတြ ႐ွိခဲ့ရာက​ေန အခု​ေတာ့ ​တပူးပူး
တ တြဲတြဲ ျဖစ္​ကုန္​ၾကၿပီ။ကက္​စ္​ပီယံ ပင္​လယ္​ ဆိုင္​
ရာ သ​ေဘာတူ စာခ်ဳပ္​ကို ႐ု႐ွားႏွင္​့ အီရန္​တို႔အပါအ
၀င္​ ႏိူင္​ငံ ၅ခုတို႔က မၾကာ​ေသးခင္​က သ​ေဘာတူ
လက္​မွတ္​ထိုးခဲ့ၾကသည္​။ကာလၾကာ႐ွည္​ ျငင္​းခံု 
ပဋိပကၡ ျဖစ္​လာၾကသည္​့ ၎ ႏိူင္​ငံတို႔သည္​ အ​ေမ
ရိကန္​​ေၾကာင္​့ ​ညီၫြတ္​ၾကကုန္​ၿပီ။

အီရန္​ ႏွင္​့ ႐ု႐ွ ားတို႔ဆို ပိုၿပီး နီးကပ္​စြာ ႐ွိလာၾကမႉ့
ကို ပညာ႐ွင္​အမ်ားစု တို႔က သမိုင္​းတ​ေလ်ွာက္​ မ
ျမင္​ဖူး၊မ​ေတြ႔ ဖူးခဲ့သည္​့ အ​ေနအထားလို႔​ေတာင္​ 
ဆိုၾကသည္​။ဥ​ေရာပႏိူင္​ငံ​ေတြကလည္​း အီရန္​အ​ေပၚ
အ​ေမရိကန္​ရဲ႕ စီးပြား​ေရး အ​ေရးယူ ပိတ္​ဆို႔မႉ ့အ​ေပၚ
သ​ေဘာမ​ေတြ႔ ၾကသည္​့ ႏိူင္​ငံမ်ားလည္​း႐ွိ​ေနၾကသည္​။
သို႔​ေသာ္​ ၎ႏိူင္​ငံတို႔သည္​ အ​ေမရိကန္​ ဖိအား​ေပး
မ​ႉ ့​ေၾကာင္​့ အီရန္​ဆီက ​ေရနံ ႏွင္​့ သဘာ၀ ဓာတ္​​ေငြ ့
၀ယ္​ယူမႉ့တို႔ကို ​ေလွ်ာ့ခ် ရ​ေတာ့မည္​။ျပင္​သစ္​ႏွင္​့
ဂ်ာမဏီတို႔က​ေတာ ့Alternative payment
system ကို အသုံးျပဳၿပီး အီရန္​ႏွင္​့ ကုန္​သြယ္​ မႉ ့
လုပ္​ရန္​ ၾကံစည္​​ေနၾကသည္​။ဂ်ာမဏီဆိုရင္​ အ​ေမ
ရိကန္​ရဲ႕ အထိန္​းခ်ဳပ္​ခံ Swift payment ကြန္​
ယက္​စနစ္​ အစား Chinese based CIPS
စနစ္​ကို သုံးဖို႔ ရာခိုင္​ႏႉန္​း မ်ား​ေနၿပီျဖစ္​သည္​။

အီရန္​ အ​ေပၚ စက္​တင္​ဘာ ၌ အ​ေမရိကန္​က 
စီးပြား​ေရး အ​ေရးယူ ပိတ္​ဆို႔မႉ့ႏႈနိးထပ္​တိုး
မည္​ျဖစ္​ျပႇးီ ၎အ​ေနအထားသည္​ အီးယူ
ႏိူင္​ငံ​ေတြလည္​း အၾကပ္​႐ုိတ္​ႏိူင္​သည္​။
​ေဆာင္​းရာသီ၌ အပူ​ေပးစနစ္​အပါအ၀င္​
​ေရနံစြမ္​းအင္​သံုး လုပ္​ငန္​းအမ်ားစုတို႔၌ အီရန္​၏
​ေရနံႏွင္​့ သဘာ၀ဓာတ္​​ေငြ ့ အ​ေထာက္​အပ့ံအား
သာ ​ေလ်ာ့ခဲ့ရင္​ ႐ု႐ွား ဘက္​ ပိုလို႔​ေတာင္​ယိမ္​းလာ
ႏိူင္​​ေခ်႐ွိသည္​။လက္​႐ွိ​ေလာ​ေလာလတ္​လတ္​၌​ေတာင္​
မွဂ်ာမဏီႏွင္​့႐ု႐ွား​တို႔၏ Nord Stream 2
​ေရနံ ပိုက္​လိုင္​း သ​ေဘာတူ စာခ်ဳပ္​ က္ို လက္​
မွတ္​ထိုးထားၾကၿပီးျဖစ္​သည္​၊၊႐ု႐ွားအတြက္​​ေတာ့​ေရ
နံ စြမ္​းအင္​ တင္​ပို႔ႏိူင္​မႉ့ ့လမ္​း​ေၾကာင္​း ပိုၿပီး​ေကာင္​း
မြန္​​ေစခဲ့သည္​။၎သ​ေဘာတူညီခ်က္​ စာခ်ဳပ္​ကို
အ​ေမရိကန္​ သမၼတ ​ေဒၚနယ္​ထရမ္​့ က အျပင္​း
အထန္​ ​ေပါက္​ကြဲခဲ့ၿပီး ဂ်ာမဏီသည္​ ႐ု႐ွား၏ ဂ်င္​း
ထည္​့တာ ခံလိုက္​ရၿပီလို႔ ​ေ၀ဖန္​ တိုက္​ခိုက္​ခဲ့သည္​။

အဲဒိ အ​ေရးကိစၥ မ်ားအျပင္​ အ​ေမရိကန္​ဗဟိုဘဏ္​
၏ QT အစီအစဥ္​ ကို ထြန္​းသစ္​စ ႏိူင္​ငံအမ်ားစု
တို႔က မႏွစ္​ၿမိဳ႕ၾက​ေပ။ အဲဒီအထဲ၌ အိနၵိယ က 
​ေျပာင္​​ေျပာင္​တင္​းတင္​း ဆိုသလို အ​ေမရိကန္​
Fed ဗဟိုဘဏ္​ရဲ႕ လုပ္​ရပ္​သည္​ ထြန္​းသစ္​စ
ႏိူင္​ငံမ်ားတို႔ရဲ ့​ေငြ​ေၾကးတန္​ဖိုးမ်ားကို က်ဆင္​း
​ေစခဲ့ၿပီး ၎ႏိူင္​ငံတို႔၏ ​ေဒၚလာ ျဖင္​့ ​ေႂကြးၿမီ​ေပး
ဆပ္​ရမႉ ့အ​ေပၚ ပို၍ ၀န္​ပိ​ေစႏိူင္​​ေၾကာင္​း ​ေ၀ဖန္​ထားသည္​။ထြန္​းသစ္​စ
​ေဈးကြက္​မ်ားတို႔၏ လက္​႐ွိ ၾကံဳ​ေတြ ့​ေနရတဲ့
ဒုကၡ ၊အနၱရာယ္​မ်ားတို႔သည္​ ​ေဒၚလာ ျဖင္​့​ေခ်း
​ေငြယူထားၾကလို႔ Fed ဗဟိုဘဏ္​က အတိုးႏႉန္​း
တိုးလိုက္​တိုင္​း မိမိတို႔​ေငြ​ေၾကးမ်ား ကို က်ဆင္​း
​ေစၿပီး အ​ေႂကြး၀န္​ ပိုပိ​ေစႏိုင္​ၾက​ေသာ​ေၾကာင္​့ ​ေဒၚလာ
အစား အနာဂတ္​ ၌ အရန္​ ​ေငြ​ေၾကးအျဖစ္​​ေကာ
​ေႂကြးၿမီ ဘြန္​းမ်ားထုတ္​သည္​့အခါတို႔၌ ပါ IMF
က ထုတ္​တဲ့ SDR လို ​ေငြ​ေၾကးမ်ိဴးကို ​ေနရာ ​ေပးလာၾကဖို႔
မ်ားသထက္​မ်ားလာႏိူင္​​ေခ် ႐ွိပါသည္​။

လက္​႐ွိအ​ေနထား ၌ IMFရဲ႕ ​ေငြ​ေၾကး SDRသည္​
တ႐ုတ္​ႏွင္​့႐ု႐ွားတို႔အပါအ၀င္​ ထြန္​းသစ္​စႏိူင္​ငံ
မ်ားတို႔​ေကာ ဥ​ေရာပႏိူင္​ငံမ်ားတို႔ကပါ ​ေဒၚလာအစား
အစားထိုး​ေငြ​ေၾကးအျဖစ္​ သုံးစြဲ လာႏိူင္​ၿပီး​ေဒၚလာ
၏ ဘ၀ သည္​ နန္​းခ် ခံ ဘ၀ သို ့​ေရာက္​မွန္​းမသိ
​ေရာက္​လာ​ႏိူင္​္​ပါ​ေၾကာင္​း မ်ွ​ေ၀​ေပးလိုက္​ရပါသည္​။     ။

Author-Ko Nay Nay
Thu, Aug 30