<center>http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/02/c-programlama-dili-dersleri.jpg</center> <br/><p>C Dilinin yapısal bir programlama dili olduğundan önceki derslerimizde bahsetmiştik. Yapısal programlama dillerinde bloğun tekrarlanabilir olmasını sağlayan döngü yapıları bulunur.</p>

<p>Bugün bu dersimizde kodların tekrar tekrar işlenmesini sağlayan döngülerden bahsedeceğiz. C dilinde 3 adet döngü bulunmaktadır. Bunlar :</p>
<ul><li>for döngüsü</li><li>while döngüsü</li><li>do while döngüsü</li></ul>
<h3>for döngüsü</h3>
<p>En çok tercih edilen döngülerden biridir, for döngüsü. Programlama yaparken sık sık kullanacak ve sağladığı kolaylıklardan faydalanacaksınız. </p>
<p>for döngüsü yapısı itibariyle tek satırdan oluşmaktadır. Ancak bu tek işlem satırı ile istediğiniz bir kod bloğunu istediğiniz kadar tekrar etmesini sağlayabilirsiniz.</p>
<p>for döngüsünün genel yapısı aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-225.png" alt="" class="wp-image-1228"/>
<p>for döngüsü içerisinde bulunan <em>ilk değer ve ataması</em> kısmında döngüyü kontrol eden değişkene ilk değer ataması yaparsınız. Bu ilk değer atama bölümü döngüye girerken bir defaya mahsus olarak işlenir. </p>
<p><em>kosul</em>  bölümünde ise ilk bölümde verdiğimiz <em>döngü kontrol değişkeni</em>, buradaki değer ile karşılaştırılır ve eğer koşul doğru ise döngünün devam etmesine karar verilir. Yani <em>kosul</em>  ile belirttiğimiz bölüm doğru olduğu sürece döngü bloğundaki kodlar sürekli çalıştırılacaktır. </p>
<p>Ne zaman koşul sağlanmaz, işte  o zaman döngüden çıkılacaktır. Duruma göre bazen bir kere çalıştırılmadan da şart sağlanmadığından döngüye girmeden de çıkabilir.</p>
<p>Gelelim <em>artirma</em> bölümüne. Bu bölüm döngü her tekrar ettiğinde çalıştırılacak olan bölümdür. Döngü kontrol değişkeni, döngü her tekrar ettiğinde buraya gelir ve buradaki değer kadar artırılır veya azaltılır. </p>
<p><em>artirma</em> bölümü for bloğu çalıştırıldıktan sonra ve <em>kosul</em>  bölümünden önce çalıştırılır.</p>
<p>Bu kadar açıklamadan sonra biraz uygulama yapalım. Ekrana 4 kere "A" yazan bir uygulamayı inceleyelim :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-226.png" alt="" class="wp-image-1233"/>
<p>Bu uygulamada döngü kontrol değişkenimiz integer tipinde olan i değişkenidir ve ilk değer olarak 1 değeri atanmıştır. sart adındaki integer değişken ise uygulamada koşul değişkeni olarak geçmektedir ve ilk değeri 5 dir. Bu değer önemli değil 500 de yapabilirsiniz. </p>
<p>Döngünün devam etme şartı ise " <em>i &lt; sart </em>" yani "<em>i &lt; 5</em>" olduğu sürece döngü devam edecektir. Döngüye ilk girildiğinde i değişkenimizin değeri 1 dir. 1 &lt; 5 ifadesi doğru olduğundan döngüye girilir. Ekrana printf() fonksiyonu ile 1 kez "A" yazılır. Sonra i++ ifadesinin olduğu artırma bölümüne gelinerek i değişkeninin değeri 1 artırılarak 2 yapılır. Sonrasında şart kısmına gelinir ve kontrol edilir 2 &lt; 5 mi? Şart sağlandığından tekrar döngüye girilir ve ekrana 1 kez daha "A" yazılır.  Bu şekilde devam eder. </p>
<p>En son i değişkenin değeri 4 olduğunda <em>4 &lt; 5</em> olduğundan şart sağlanır döngüye girilir ve 4.kez ekrana "<em>A</em>" yazılır. Sonrasında i++ kısmına gelinerek i değişkeninin değeri bir artırılarak 5 yapılır <em>5 &lt; 5</em> ifadesi bu sefer yanlış olacağından döngüden çıkılır.</p>
<p>Basit ya da komplex her for döngüsü bu şekilde çalışır. Biz mantığını anlamak için basit bir örnek yaptık ve ekrana 4 adet A harfi yazdırdık. Bu sayı yüz de olabilirdi. Ya da for döngüsü içerisinde bir satırlık kod değil 100 satırlık kod da olabilirdi. Bu şekilde düşündüğümüzde döngülerin ne kadar işlevsel yapılar olduğu ortaya çıkıyor.</p>
<p>Şimdi de ekrana 1'den 9'a kadar olan sayıları yazan bir uygulama yapalım:</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-227.png" alt="" class="wp-image-1236"/>
<p>Uygulamada for döngüsüne gelmeden önce <em>sart</em> adında integer bir değişken tanımlayıp ilk değer olarak 10 değerini atadık. Sonrasında ekrana printf() fonksiyonu ile "SAYILAR" yazdırdık.</p>
<p>Sonra for döngüsüne girdik. Kontrol değişkenimiz olan i ' ye, başlangıç değeri olarak 1 atadık. Şartımız ise i &lt; sart durumudur.</p>
<p>İlk olarak i=1 dir. 1 &lt; 10 şartı doğru olduğundan for döngüsüne  girecektir. Ekrana değeri yazdıktan sonra i++ artirma kısmına gelecek ve i değişkeninin değerini 1 artırarak 2 yapacaktır. 2 &lt;10 şartı sağlandığından tekrar döngüye girecek ve ekrana 2 yazdıracaktır. Bu şekilde en son i değişkeninin değeri 9 olduktan sonra artirma kısmına gelecek i++ ile değeri 10 olacaktır. 10 &lt; 10 şartı sağlanmadığından döngüden çıkılacaktır.</p>
<p>Çıktımız aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-228.png" alt="" class="wp-image-1237"/>
<p>for döngülerindeki ilk değer atama, şart ve artirma kısımları tek bir ifadeden oluşabileceği gibi daha kompleks yapılardan da oluşabilir. Ancak mantık aynıdır.</p>
<p>Ayrıca if clause larda olduğu gibi for döngüleri de iç içe kullanılabilir. Buna da basit bir örnek verebiliriz: </p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-231.png" alt="" class="wp-image-1242"/>
<p>En içteki for döngüsünde 'A' dan 'Z' ye karakterleri yazdırırken, dıştaki for döngüsünde ise satırları saydırıyoruz. Böylelikle 4 satır A'dan Z'ye karakterleri yazdırmış oluyoruz. Çıktımız aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-232.png" alt="" class="wp-image-1243"/>
<p>for döngülerinin içinde if clause yapıları olabileceği gibi if yapıları içinde for döngüleri de olabilir. Yani bu tür yapıları duruma göre iç içe ya da birlikte kullanabilirsiniz.</p>
<h3>while döngüsü</h3>
<p>While döngüsü de C dilinde sıkça kullanılan döngülerdendir. Kullanım yeri olarak fark olmasa da yapısal olarak for döngüsünden biraz farklıdır. Yapısı aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-233.png" alt="" class="wp-image-1245"/>
<p>for döngüsünde kontrol değişkenine ilk değer ataması, şart
kısmı ve artırma kısmı tek satırda ifade edilebiliyordu. </p>
<p>while döngüsünde durum öyle değil. For döngüsünde
bahsettiğimiz 3 kısım gene while döngüsü için de geçerli. Ancak while
döngüsünde kullanacağımız kontrol değişkenini döngüye girmeden önce tanımlayıp
ilk değer ataması yapmalıyız. Sonrasında sart kısmı zaten while anahtar
kelimesi ile birlikte veriliyor. Geriye kalan artırma kısmı ise while blog
yapısı içerisinde yapılacaktır.</p>
<p>Olur da artirma kısmını blog içerisinde yapmayıp unutursak, program burada sonsuz bir döngüye girecektir, dikkatli olmakta yarar var.</p>
<p>Şimdi de uygulamasını görelim. Biraz önce for döngüsü ile yaptığımız saydırma olayının aynısını while ile yapalım ki farkı görebilelim:</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-234.png" alt="" class="wp-image-1249"/>
<p>Programda görüldüğü gibi for döngüsünden farklı olarak kontrol değişkenini ve ilk değer atamasını while ifadesinden önce, artirma ifadesini de while blogunda yapmış olduk. Çıktımız aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-235.png" alt="" class="wp-image-1250"/>
<p>Mantık tamamen döngü mantığı olup sart sağlandığı sürece ifade dönmeye devam edecek, şart sağlanmadığında ise döngüden çıkılacaktır.</p>
<p>Eğer ki şart başlangıçta sağlamıyorsa da o zaman hiç döngüye girilmeyecektir.</p>
<p>Şimdi de kullanıcıdan input alan ve input değerine göre programdan çıkıp çıkmayacağına karar veren basit bir uygulamayı while döngüsü kullanarak yapalım :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-236.png" alt="" class="wp-image-1253"/>
<p>Sonucu ise aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-237.png" alt="" class="wp-image-1254"/>
<p>Bu uygulamada kontrol değişkenimiz ch isimli char değişkendir. Başlangıçta boşluk karakteri atadık. Sonrasında while döngüsüne geliyor ve  ch değerinin 'e' olup olmadığı sorgulanıyor. 'e' olmadığından şartı sağlıyor ve döngüye giriyor.</p>
<p>Döngüde kullanıcıya <em>"Uygulamadan çıkmak istediğinize emin misiniz"</em> sorusu soruluyor ve kullanıcıdan E veya H karakterlerini girmesi isteniyor. Kullanıcı e haricinde hangi değeri girerse girsin şart sağlandığından hep döngüde kalacak ve aynı mesajla karşılaşacak. Son olarak e veya E girerse döngüdeki şart sağlanmadığından döngüden çıkılıp program sonlanacaktır.</p>
<p>Döngülerin bir kullanım alanını da böylece görmüş olduk.</p>
<h3>do while döngüsü</h3>
<p>Bu döngü for ve while döngülerinden mantık olarak biraz farklıdır. for ve while döngüsü her ne kadar yapısal olarak farklı olsa da ikisi de aynı şekilde çalışmaktadır. Yani şart sağlandığı sürece döngüye girer sağlanmazsa girmez. Genel mantık böyledir.</p>
<p>Ancak do while döngüsünde şart sağlansın ya da sağlanmasın döngüye 1 kere girilir. Bunun sebebi de döngü sorgusunun döngünün sonunda yapılıyor olmasıdır.</p>
<p>Genel taslak aşağıdaki gibidir :</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-238.png" alt="" class="wp-image-1257"/>
<p>Bu yapıda do terimine gelen program normal bir şekilde döngünün içine girer. Buradaki kodları çalıştırır ve while(sart) ifadesine geçer. </p>
<p>Burada şart sağlanmıyorsa yoluna devam eder while dan sonraki kodları işler. Yani şart sağlanmasa dahi blogdaki kodlar 1 kere çalıştırılır.</p>
<p>Eğer  <em><strong>şart sağlanıyorsa</strong></em> döngünün başı olan do kısmına gider tekrar aynı kodları çalıştırır, ta ki şart sağlanmayana kadar bu şekilde devam eder.</p>
<p>do while döngüsünün mantığı öğrenildiğinde ilk akla gelen herhalde neden böyle bir döngüye ihtiyaç duyulacağıdır. Evet düşünüldüğü gibi oldukça spesifik bir kullanım alanı var. Mesela şifre işlemlerinde kullanılabilir. Uygulamasını yapalım:</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-240.png" alt="" class="wp-image-1261"/>
<p>Programı anlatalım. </p>
<p>C dilinde daha önce de String tipinde bir veri tipi olmadığından bahsetmiştik. Ancak bunu karakter dizileri ile yapıyorduk. Bu sebeple sifre[4] adında 4 elemanlı bir dizi tanımladık char tipinde. </p>
<p>Sonrasında do while döngüsüne giriliyor ve kullanıcıya "<em>Lütfen şifrenizi giriniz : "</em> şeklinde bir mesaj veriliyor. gets() fonksiyonu ile girilen değer sifre değişkenine atanıyor. Sonra while sorgu kısmına geliniyor. </p>
<p>Burada kullanılan <em>strcmp()</em> fonksiyonu iki stringi karşılaştırıp eşitse 0 değerini döndüren bir fonksiyondur. #define ile tanımladığımız pass değeri ile sifre değeri karşılaştırılıp 0 değerini döndürmezse demek ki "1234" değeri girilmemiş demektir, yani şifre yanlıştır. Kullanıcı döngünün başına atılıyor ve tekrardan şifresini girmesi isteniyor.</p>
<p>Ne zaman kullanıcı "1234" değerini girerse şart sağlanmadığından döngüden çıkılıyor programın ilerlemesine izin veriliyor.</p>
<p>Çıktımız ise aşağıdaki gibidir.</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2019/03/image-241.png" alt="" class="wp-image-1262"/>
<h3>strcmp() Fonksiyonu</h3>
<p>Bu uygulamada önceki derslerde görmediğimiz bir fonksiyon kullandık. Bu fonksiyon strcmp() fonksiyonudur. Tanımı aşağıdaki gibidir:</p>
<p><em>int strcmp(const char *s1, const char *s2);</em></p>
<p>Bu fonksiyon s1 ve s2 şeklindeki
iki stringi karşılaştırır. Eğer s1 stringi s2 stringinden büyükse 0’dan büyük
bir değere, küçükse 0’dan küçük bir değere, eşitse 0 ile geri döner. Özetle :</p>
<p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;// s1 &gt; s2 pozitif
bir değer</p>
<p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;// s1 &lt; s2 negatif
bir değer</p>
<p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;// s1 = s2 sıfır
değeri döndürüyor</p>
<p><em>Bildirimi string.h dosyasında
yapıldığından projemize eklememiz gerekti.</em></p>
<p>Bugünlük bu kadar, umarım faydalı bir çalışma olmuştur.</p>
<p>Uygulama noktasında herhangi bir sorun yaşarsanız aşağıdaki yorum panelini kullanarak iletişime geçmekten çekinmeyin lütfen. Teşekkürler.</p>
<img src="http://etasarim.cloudaccess.host/wp-content/uploads/2018/11/text-divider-kirmizi.jpg" alt="" class="wp-image-60"/>
<p>Kaynak belirtilmeyen görseller @etasarim a aittir. / Pictures that don’t have any source belongs to @etasarim.</p>
 <br /><center><hr/><em>Posted from my blog with <a href='https://wordpress.org/plugins/steempress/'>SteemPress</a> : http://etasarim.cloudaccess.host/15/03/2019/donguler-c-programlama-dili/ </em><hr/></center>